citeren

werkwoord
  • Toon:

De krant citeert uit een document waarin twintig ondervragingsprocedures werden vastgelegd.

(Pentagon keurde harde aanpak goed, NRC Handelsblad, )

Vaak kun je bronnen alleen anoniem citeren.

(Hagen, Piet, Correspondent in China kan veel, maar niet alles, NRC Handelsblad, )

Vrijwel geen krant citeerde dit, maar ze zei het wel.

(Bewijs maar eens dat 'onze' waarden beter zijn, NRC Handelsblad, )

Ik citeer uit een boekje dat vooral bij kinderen populair was.

(Ludo Permentier, Amoras, De Standaard, )

Jammer genoeg kan ik niets uit mijn hoofd citeren.

(Montag, S., Zwart-wit of kleur, NRC Handelsblad, )

Ik stuur haar een e-mail: mag ik citeren uit je blog?

(Es, Gijsbert van, Ik ben geen patiënt, ik ben ik, NRC Handelsblad, )

Citeren uit intern coalitieoverleg – dat doe je niet.

(Meeus, Tom-Jan, Lodewijk Asscher, soms net te handig, NRC Handelsblad, )

Ik citeer uit de zestiende, herziene druk van deze roman, 1993.

(Hofland, H.J.A., Vloeken, NRC Handelsblad, )

Rechtszaak Het OM citeerde rijkelijk uit onderschepte berichten op beveiligde telefoons van criminelen.

(OM: cokesmokkelaars hebben Urker visser bedreigd, NRC Handelsblad, )

Ze citeert onderzoek waaruit blijkt dat 70 procent van de hogeropgeleide vrouwen ontslag neemt zodra ze een kind krijgen.

(Chin-A-Fo, Hanneke, Dankzij Abe telt Japan weer mee, NRC Handelsblad, )

Sallinen citeert in zijn symfonieën graag uit zijn opera' s.

(Vermeulen, Ernst, Symfonie Sallinen: oer-Scandinavisch, NRC Handelsblad, )

Senelle kon uit het hoofd volledige wetsartikelen citeren.

(Bart De Wever, Een ket met een visie, De Standaard, )

Janna heeft een deel van de briefwisseling tussen hen gelezen en citeert royaal uit de brieven van haar vader.

(De affaire (2), NRC Handelsblad, )

Elke partij citeert de onderzoeken die haar uitkomen.

(Chorus, Jutta, Utrecht: voor niks rijdt straks de bus rond, NRC Handelsblad, )

Hij citeert: „ We zijn niet ons brein!

(De man van het brein, nrc.next, )

Hij is heel serieus, hij citeert passages.

(Twistgesprek over de dood van God, NRC Handelsblad, )

De politicus die hem citeert, citeert in feite zichzelf.

(Meeus, Tom-Jan, De politicus die Drees citeert, citeert in feite zichzelf, NRC Handelsblad, )

Hoe kon een verzonnen artikel vrolijk worden geciteerd in honderden publicaties?

(Spookartikel wordt 'toevallig' 400 keer geciteerd, nrc.next, )

Soms stopte hij even om zijn eigen woorden te citeren.

(Westerman, Frank, Handen af van onze neger, NRC Handelsblad, )

Neen, u mag mij niet citeren ', klonk het.

(Scoop kiest elke week een aantal citaten, met een kritische blik op sterke verhalen en hoe ze in de media gebracht worden., Scoop, De Standaard, )

Liefde, citeerde hij zijn moeder, betekent niets.

(Valk, Guus, Mitt Romney krijgt kus en nominatie, NRC Handelsblad, )

Je kan president zijn én romantische dichters citeren.

(Kerry en Bush in nek-aan-nekrace, NRC Handelsblad, )

De man die we niet genoeg kunnen citeren.

(Guinevere Claeys, Gestruikeld, De Standaard, )

Deze uitspraak van de Britse oud-minister van Financiën werd vorige week geciteerd.

('Kind van 5 eet jaarlijks eigen gewicht in suiker', NRC Handelsblad, )

Deelnemers hopen dat zij op radio en tv worden geciteerd.

(Spuit elf, nrc.next, )

subject

Wie of wat (...)?

substantief

advocaat

auteur

blad

dagblad

krant

media

onderzoeker

persbureau

rapport

schrijver

(2 meer)

object

Wie of wat (...) men of wordt (...)?

substantief

artikel

auteur

boek

brief

bron

cijfer

dichter

document

filosoof

gedicht

(16 meer)

pronomen

elkaar

haar

hem

hen

het

me

mij

ze

zichzelf

bepaling

Waar, wanneer, hoe, enz. (...) men?

adverbium

anoniem

correct

goed

gretig

letterlijk

moeiteloos

onjuist

regelmatig

rijkelijk

selectief

(4 meer)

prepositiegroep

uit:

artikel

bericht

boek

brief

dagboek

document

film

gedicht

gesprek

hoofd

(5 meer)
in:

artikel

boek

krant

media

pers

bijzin ingeleid door

wat

  • subject
  • object
  • verbum finitum
  • predicatieve aanvulling
  • bepaling

  1. Helaas zijn er geen extra voorbeelden beschikbaar voor dit patroon.
  • 1
    iemand of iets citeert uit iets
    • auteur
      • Zeker omdat de auteurs ook citeren uit een onderzoek waaruit blijkt dat waterpijp­rook meer koolstofmonoxide en gekende kankerverwekkers bevat dan sigarettenrook .
    • criticus
      • De Britse critici citeren gul uit de goorste scènes .
    • krant
      • De krant citeert uit een document waarin twintig ondervragingsprocedures werden vastgelegd .
    • medium
      • De Duitse media citeerden gisteren uit politierapporten , of noteerden verklaringen van ( anonieme ) politieagenten die erbij waren .
    • mens
      • Veel mensen citeren beter uit mijn films dan ik .
      • uit
        • Hij citeert uit dagboeken en essays , terwijl hij de voorbereidingen treft voor zijn terreurdaden .
        • Ik citeer uit de zestiende , herziene druk van deze roman , 1993 .
        • Ze citeert uit een rist kritische brieven .
      iemand of iets neemt een of meer passages letterlijk over uit iets of uit het werk van iemand, in de regel met bronvermelding
      • Hij citeert uitgebreid uit literatuur , verwijst naar beeldende kunst , populaire muziek , fotografie en film .
      • (meer voorbeelden)
    • 2
      iemand of iets citeert iemand of iets als iemand
      • blad
        • Het blad citeert een anonieme bron binnen de Amerikaanse geheime dienst , die zegt dat Obama al in 2010 op de hoogte werd gebracht .
      • krant
        • De krant citeert een anonieme bron die direct bij de beslissing betrokken is .
        • De krant citeert een anonieme bron die direct bij de beslissing betrokken is .
      • persbureau
        • Het Russische persbureau Tass citeerde een woordvoerder van de Amerikaanse douane .
        • Russische persbureaus citeren hulpverleners die melden dat 158 kinderen zijn overgebracht naar ziekenhuizen .
      • rapport
        • Het rapport citeert advocaten die collega' s zagen die „ zonder enige specifieke kennis ” optreden in zaken waar ze die echt nodig hebben , die „ kansloze procedures starten ” en die „ uit zijn op een conflict in plaats van een oplossing ”.
      • tijdschrift
        • Tijdschriften citeren steeds vaker zichzelf
        • analist
          • De Frankfurter Allgemeine Zeitung citeert analisten die verwoorden wat men in Duitse regeringskringen allang vreest : dat de volgende ronde van de eurocrisis begint met het afglijden van Frankrijk .
        • artikel
          • Ze baseren hun mening op eerder verschenen wetenschappelijke literatuur en citeren 40 wetenschappelijke artikelen .
        • auteur
          • In zijn inleiding zegt hij honderd auteurs te citeren , uit tweeduizend boeken , over niet minder dan twintigduizend onderwerpen .
        • bijbel
          • Onderzoekt alles en behoudt het Goede , om de Bijbel te citeren .
        • brief
          • Steinmetz citeert brieven vaak in hun geheel .
        • bron
          • De krant citeert een anonieme bron die direct bij de beslissing betrokken is .
        • column
          • Vorig jaar , op 26 april , heb ik zijn column hier geciteerd .
        • econoom
          • Hij citeert de econoom Guy Standing over de nieuwe klasse die veroordeeld is tot precarious work – slecht betaald en onzeker , zoals stages en nulurencontracten .
        • expert
          • Hij citeerde experts die zeiden dat veertig procent van de misdaden niet wordt geregistreerd om het totale plaatje wat op te vrolijken .
        • historicus
          • Marx schreef in 1861 aan Friedrich Engels een brief over Appianus , die hij ter ontspanning las , en hij citeert de antieke historicus ook in Das Kapital .
        • hoogleraar
          • Op 12 mei citeert de krant hoogleraar staatsrecht Wim Voermans .
        • literatuur
          • Hij citeert literatuur waaruit blijkt dat aardbevingen langs een vergelijkbare zogeheten subductiezone in Japan ( de Nankaitrog ) elkaar in korte tijd opvolgen .
        • medewerker
          • De krant citeert een anonieme medewerker : „ Hij wordt steeds gekker .”
        • minister
          • De minister wordt niet letterlijk geciteerd .
        • onderzoek
          • Ze citeert onderzoek waaruit blijkt dat 70 procent van de hogeropgeleide vrouwen ontslag neemt zodra ze een kind krijgen .
        • onderzoeker
          • Ze zijn gevormd op Duitse instituten , gebruiken Duitse instrumenten , verkopen Duitse afschermapparatuur , en citeren Duitse onderzoekers .
        • passage
          • De relevante passages zullen we hier citeren .
        • schrijfster
          • De krant citeerde de libertaire schrijfster Ayn Rand om te illustreren dat de VS een land dreigt te worden waarin „ te veel klaplopers meeliften met mensen die werken ”.
        • stuk
          • Hij citeert lange stukken uit een interview uit 1980 waarin Didden zich een beetje van de domme hield en Claus zo vaak verrassend heldere uitspraken over zijn eigen werk ontlokte .
        • tekst
          • Wij citeren de tekst zoals die in ' Onderwijskrant ' verschenen is .'
        • uitspraak
          • Inderdaad was het zo dat in de dagen erna de nationale en internationale wielerpers zijn kranigste uitspraken citeerde .
        • vers
          • Bij iedere vraag pakt ze haar bijbel en citeert een vers .
        • wetenschapper
          • Duitse wetenschappers worden minder geciteerd dan je op basis van andere , objectieve parameters zou kunnen verwachten .
        • woord
          • Oeps , nou citeer ik Gerda' s woorden alweer .
        • woordvoerder
          • Het Russische persbureau Tass citeerde een woordvoerder van de Amerikaanse douane .
        • zin
          • De reserve-majoor citeert een zin uit A Short Story van sergeant Tal Belo , wiens verhaal is afgedrukt in het boek Breaking Ranks .
        • als
          • Ook Antifoon wordt geciteerd als een onverzettelijk criticus van de positieve wet .
        iemand of iets geeft de woorden van iemand of iets weer, al dan niet letterlijk en met bronvermelding
        • De krant citeert een anonieme bron die direct bij de beslissing betrokken is .
        • (meer voorbeelden)
      • 3
        iemand citeert iemand of iets als iemand of iets
                iemand noemt iemand of iets (als iemand of iets)
                • Op de tweede plaats komen de amfetamines , die door meer dan 15 % van het totale cliënteel worden geciteerd als belangrijkste product ( 1998 ).
                • (meer voorbeelden)
              • 4
                iemand citeert uit iets
                      iemand haalt elementen over uit iets

                    Nederlandse term: onderwerp. Van wie of wat gaat de handeling of werking van het verbum uit? Het gaat hier om zogenaamde semantische of logische subjecten bij het hoofdwerkwoord. Vaak valt het semantische subject samen met het grammaticale subject (het subject van de zin), maar dat is zeker niet altijd het geval. In passieve zinnen kan het semantische subject uitgedrukt zijn in een door-bepaling. Ook in andere zinnen met een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord hoort het semantische subject bij het hoofdwerkwoord. Vergelijk:

                    de arts behandelt de patiënt (actieve zin)
                    vs.
                    de patiënt wordt/is behandeld door de arts (passieve zin)

                    de kunstenaar werkt in alle rust
                    vs.
                    de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken.

                    De arts is in de passieve zin niet meer het grammaticale subject van de zin. Dat is nu de patiënt bij wordt/zijn. De arts is wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen uitoefent en blijft van dat verbum het zogenaamde logische of semantische subject. De hele door-bepaling door de arts wordt in Nederlandse grammatica’s ook wel het handelend voorwerp genoemd. In de zin de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken is de kunstenaar het grammaticale subject bij wil, maar het semantische subject bij werken.

                    Nederlandse term: lijdend voorwerp. Wie of wat ondergaat de handeling of werking van het verbum? In Woordcombinaties geven we de zogenaamde semantische of logische objecten bij het hoofdwerkwoord. In passieve zinnen verschijnt dat semantische of logische object als grammaticaal subject (zinssubject) van worden of zijn. Vergelijk:

                    de arts behandelt de patiënt (object in actieve zin)
                    vs.
                    de patiënt wordt/is behandeld (door de arts) (grammaticaal subject in passieve zin)

                    De patiënt is in de passieve zin wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen ondergaat en blijft het zogenaamde logische of semantische direct object van dat verbum.

                    Nederlandse term: onderwerp. Van wie of wat gaat de handeling of werking van het verbum uit? In de relatie 'subject bij' is het trefwoord het zogenaamde semantische of logische subject bij een hoofdwerkwoord. Vaak valt het semantische subject samen met het grammaticale subject (het subject van de zin), maar dat is zeker niet altijd het geval. In passieve zinnen kan het semantische subject uitgedrukt zijn in een door-bepaling. Ook in andere zinnen met een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord hoort het semantische subject bij het hoofdwerkwoord. Vergelijk:

                    de arts behandelt de patiënt (actieve zin)
                    vs.
                    de patiënt wordt/is behandeld door de arts (passieve zin)

                    de kunstenaar werkt in alle rust
                    vs.
                    de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken.

                    De arts is in de passieve zin niet meer het grammaticale subject van de zin. Dat is nu de patiënt bij wordt/zijn. De arts is wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen uitoefent en blijft van dat verbum het zogenaamde logische of semantische subject. De hele door-bepaling door de arts wordt in Nederlandse grammatica’s ook wel het handelend voorwerp genoemd. In de zin de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken is de kunstenaar het grammaticale subject bij wil, maar het semantische subject bij werken.

                    Nederlandse term: lijdend voorwerp. Wie of wat ondergaat de handeling of werking van het verbum? In de relatie 'object bij' is het trefwoord het zogenaamde semantische of logische object bij het hoofdwerkwoord. In passieve zinnen verschijnt dat semantische of logische object als grammaticaal subject (zinssubject) van worden of zijn. Vergelijk:

                    de arts behandelt de patiënt (object in actieve zin)
                    vs.
                    de patiënt wordt/is behandeld (door de arts) (grammaticaal subject in passieve zin)

                    De patiënt is in de passieve zin wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen ondergaat en blijft het zogenaamde logische of semantische direct object van dat verbum.

                    Nederlandse term: meewerkend voorwerp, e.d. Wie of wat is als ontvanger, belanghebbende of ondervinder betrokken bij de handeling of werking van het verbum? Er kunnen verschillende types indirect object
                    onderscheiden worden (zie Indirect object (taaladvies.net)
                    Deze zijn niet altijd gemakkelijk van elkaar te onderscheiden.

                    Nederlandse term: voorzetselvoorwerp. Het voorzetselobject of voorzetselvoorwerp is een aanvulling bij een verbum met een vaste prepositie. Adverbiale bepalingen kunnen ook ingeleid worden door een prepositie, maar in bepalingen zijn de preposities variabeler. Vergelijk:

                    hij wacht op zijn broer (voorzetselobject)
                    vs.
                    hij wacht op het perron, in de kamer, bij de ingang (bepaling van plaats)

                    Zegt iets over het subject of object in combinatie met het verbum. In de Nederlandse grammatica’s onderscheidt men een aantal zinsdelen die iets over het subject of object zeggen, met name het naamwoordelijk deel van het gezegde of predicaatsnomen bij copulae (koppelwerkwoorden) en de bepaling van gesteldheid bij zelfstandige verba. Voorbeelden:

                    hij is moe (naamwoordelijk deel van het gezegde)
                    het viel me zwaar (naamwoordelijk deel van het gezegde)
                    ik vind hem een schat (bepaling van gesteldheid)
                    hij werkt daar als portier (bepaling van gesteldheid)

                    Geeft antwoord op vragen als waar, wanneer, hoe, waarom, waarmee, ….?

                    Bijwoordelijke bepalingen kunnen in de zin vaak, maar niet altijd weggelaten worden. Vergelijk:

                    ze leest een boek in bed (weglaatbare of optionele bepaling)
                    vs.
                    ze woont in Brussel (niet-weglaatbare of niet-optionele bepaling)

                    Niet-optionele bepalingen worden ook wel complementen genoemd. Voor subtypes naar betekenis (bv. plaats, richting, …) zie: ANS | 20.10 Bijwoordelijke bepalingen (ivdnt.org). De subtypes worden hier in de regel niet onderscheiden, maar waar dat wel nodig is voor de overzichtelijkheid en het gebruiksgemak, doen we dat wel.

                    Zinsdelen kunnen niet alleen woorden of woordgroepen zijn, maar ook bijzinnen of beknopte bijzinnen (bijzinnen zonder subject en verbum finitum).

                    Voorbeelden:

                    ik accepteer dat het zo is (bijzin)
                    hij vroeg of we kwamen (bijzin)
                    ik weet wie het gedaan heeft (bijzin)
                    hij vroeg ons om te komen (beknopte bijzin)
                    hij probeerde te vluchten (beknopte bijzin)

                    Sommige verba worden vaker met (beknopte) bijzinnen gecombineerd dan andere.

                    Ook substantieven kunnen een (beknopte) bijzin als bepaling hebben:

                    een kind om te zoenen (beknopte bijzin)

                    De (beknopte) bijzinnen kunnen verschillende syntactische functies in een zin of zinsdeel vervullen (subject, object, bepaling, enz.). In ik accepteer dat het zo is, bijvoorbeeld, is dat het zo is een objectszin. Voor het maken van combinaties, is de functie hier minder van belang. Belangrijker is de juiste keuze van het inleidende woord (dat, of, om enz. ). Voor het gebruiksgemak geven we in deze rubriek daarom een overzicht per inleidend woord.

                    Nederlandse term: hulpwerkwoord of groepsvormend werkwoord. Een verbum auxiliare of hulpwerkwoord ‘helpt’ het hoofdwerkwoord in zinnen met meer dan een verbum. Het wordt onder andere gebruikt voor het uitdrukken van tijd, modaliteit (hoe ziet de spreker de verhouding tussen de mededeling en de werkelijkheid?), passief en causaliteit (het doen plaatsvinden van een handeling of werking). Behalve de verba die traditioneel tot de verba auxiliare gerekend worden, zijn er nog andere groepsvormende werkwoorden die een verbinding met het hoofdverbum aangaan, bijvoorbeeld proberen, vallen, beginnen. Zie ANS | 18.5.1.1 Groepsvorming bij werkwoorden (ivdnt.org) Voorbeelden:
                    verba auxiliare:

                    ik heb mij vergist (tijd)
                    hij is gekomen (tijd)
                    de patiënt is/wordt behandeld door de arts (passief)
                    je moet dat accepteren (modaliteit)
                    ik kan dat niet accepteren (modaliteit)
                    ik laat mijn huis schilderen (causaliteit)
                    de zon doet de temperatuur stijgen (causaliteit)

                    andere groepsvormende verba:

                    hij probeert te komen
                    dat valt te bezien
                    het begint te regenen

                    Alle verba kunnen vervoegd worden en veel verba kunnen gepassiveerd worden. De verba auxiliari van tijd worden getoond als u klikt op ‘vormen’. Hier vermelden we alleen de overige verba auxiliari en groepsvormende verba die opvallend vaak bij bepaalde verba voorkomen, bv. kunnen, moeten + accepteren.

                    Nederlandse term:
                    zelfstandig naamwoord

                    Nederlandse term: voornaamwoord

                    Nederlandse term: voorzetselgroep
                    voorbeeld
                    in + stad kamer …
                    op + platteland station

                    Nederlandse term: bijwoord

                    Nederlandse term: bijvoeglijk naamwoord

                    Nederlandse term: achterzetsel of achtergeplaatst voorzetsel: achterzetsel (wat is dat?) | Genootschap Onze Taal | Onze Taal

                    Nederlandse term: achterzetsel of achtergeplaatst voorzetsel: achterzetsel (wat is dat?) | Genootschap Onze Taal | Onze Taal

                    Determinatoren zijn o.a. lidwoorden (de, het, een) en woorden die een hoeveelheid uitdrukken (veel, wat, enkele). De lidwoorden worden gegeven bij de woordvormen naast het trefwoord. In deze lijst met determinatoren staan de overige determinatoren.

                    Nederlandse termen: voornaamwoord of telwoord

                    Nederlandse term: telwoord

                    woordgroep met een prepositie (voorzetsel) of conjunctie (voegwoord). Een conjunctiegroep is bv. een woordgroep ingeleid door als of zoals in vergelijkingen (werken als een paard, een waarheid als een koe).

                    Nederlandse termen: voorzetsel of voegwoord

                    Nederlandse termen: bijvoeglijk naamwoord, deelwoord of telwoord

                    Nederlandse termen: bijvoeglijk naamwoord of bijwoord. Adjectieven (bijvoeglijke naamwoorden) kunnen ook als bijwoordelijke bepaling bij een werkwoord gebruikt worden. We spreken dan van een [adverbiaal of bijwoordelijk gebruikt adjectief](https://e-ans.ivdnt.org/topics/pid/ans0802lingtopic.

                    Specificeert het trefwoord nader.

                    Specificeert het trefwoord nader.

                    Adpositiegroepen zijn woordgroepen met een prepositie (voorzetsel), postpositie (achterzetsel) of circumpositie (omzetsel):

                    op de trap (met prepositie/voorzetsel)
                    de trap op (met postpositie/achterzetsel)
                    van de trap af (met circumpositie/omzetsel)

                    Conjunctiegroepen worden ingeleid door een conjunctie (voegwoord). In de voorbeelden met conjunctie als:

                    werken als een paard
                    een waarheid als een koe

                    Adpositiegroepen zijn woordgroepen met een prepositie (voorzetsel), postpositie (achterzetsel) of circumpositie (omzetsel):

                    op de trap (met prepositie/voorzetsel)
                    de trap op (met postpositie/achterzetsel)
                    van de trap af (met circumpositie/omzetsel)

                    Conjunctiegroepen worden ingeleid door een conjunctie (voegwoord). In de voorbeelden met conjunctie als:

                    werken als een paard
                    een waarheid als een koe

                    Woordvormen