Zij bestudeerden de dieren minutieus.
Hij heeft de tekst ook helemaal bestudeerd.
In de linguïstiek bestudeert men de taal op een wetenschappelijke manier.
Een team van wetenschappers gaat de vulkaan bestuderen.
Door het verleden te bestuderen, zul je het heden beter begrijpen.
Biochemici bestuderen de evolutie op moleculair niveau en ontrafelen zo de grondslagen van het leven.
Met een loep bestudeerde ik de foto's.
Amerikaanse biologen bestudeerden de vogels rond mierenzwermen in Panama.
Ook de Vlaamse regering zou het dossier bestuderen.
De econoom bestudeert ongelijkheid.
Opvallend veel schrijvers hebben filosofie gestudeerd, filosofen op hun beurt bestuderen schrijvers en dichters.
Vanaf hun elfde moeten leerlingen twee toneelstukken van Shakespeare bestuderen.
Er wordt een werkgroep opgestart om deze problematiek grondig te bestuderen.
Het ministerie zegt het vonnis te gaan bestuderen.
Een onderzoek bestudeerde 9.267 vrouwen met borstkanker, en volgde hen twintig jaar lang op.
Er wordt bestudeerd of er sprake was van ongeoorloofde discriminatie.
We bestuderen momenteel hoe we draagvlak kunnen creëren.
De onderzoekers bestudeerden de genomen van vierhonderd mensen met melanoom, uit de hele wereld.
De politie bestudeert de beelden van veiligheidscamera's in en rond het museum.
Ze bestuderen bronnen uit het verleden om kennis en inzicht in dit verleden te verwerven.
De Rochas bestudeerde de invloed van muziek gedurende hypnose.
Gezonde planten infecteren en dan nauwkeurig bestuderen wat er gebeurde, dat was de methode.
De staatssecretaris heeft toegezegd dit punt nader te bestuderen.
Dat is bekend, dankzij de antropologie, de wetenschap die de mens bestudeert.
We hebben serieus en intensief jullie voorstellen bestudeerd en met elkaar besproken.
Betekenissen
subject
Wie of wat (...)?
substantief
object
Wie of wat (...) men of wordt (...)?
substantief
bepaling
Waar, wanneer, hoe, enz. (...) men?
adverbium
bepaling
prepositiegroep
in detail
tot in de details
bijzin ingeleid door
hoe
wat
en/of
Welk ander zelfstandig woord wordt vaak gecoördineerd met bestuderen?
analyseren
begrijpen
beschrijven
bespreken
bijzin ingeleid door
of
in uitdrukkingen, spreekwoorden, e.d.
het plafond bestuderen
- subject
- object
- verbum finitum
- 1iemand of iets bestudeert iets of iemand
- auteur
- Auteur Robert Greene bestudeerde voor zijn bestseller Mastery de gewoontes van genieën uit de geschiedenis.
- bedrijf
- En het bedrijf zal de onderliggende rapporten bestuderen .
- bioloog
- Amerikaanse biologen bestudeerden de vogels rond mierenzwermen in Panama.
- commissie
- Heden bestudeert de commissie de ethische vragen verbonden aan geslachtskeuze van kinderen, bij de bevruchting.
- dienst
- De juridische dienst van de stad Brussel bestudeert nu de uitspraak van de Raad van State.
- econoom
- De econoom bestudeert ongelijkheid. (belga)
- filosoof
- Opvallend veel schrijvers hebben filosofie gestudeerd, filosofen op hun beurt bestuderen schrijvers en dichters.
- groep
- Dirk Durez, secretaris-generaal van het bedrijf, zei in een telefonische reactie dat de groep ' alternatieve financieringsbronnen ' bestudeert .
- jurist
- Nederlandse juristen bestuderen nu relevante Franse wetgeving.
- kabinet
- De federale kabinetten bestuderen het dossier nog, al is de tijd beperkt.
- kunstenaar
- Bij kaars - of lamplicht bestudeert een kunstenaar antieke beelden of afgietsels.
- leerling
- Vanaf hun elfde moeten leerlingen twee toneelstukken van Shakespeare bestuderen .
- mens
- Onze mensen hadden de Italiaanse ploeg tot in detail bestudeerd en geanalyseerd.
- minister
- De minister bestudeert de impact van het arrest nog.
- ministerie
- Het ministerie zegt het vonnis te gaan bestuderen .
- onderzoek
- Een onderzoek bestudeerde 9.267 vrouwen met borstkanker, en volgde hen twintig jaar lang op.
- onderzoeker
- De onderzoekers bestudeerden de genomen van vierhonderd mensen met melanoom, uit de hele wereld.
- overheid
- Dat heeft de Vlaamse overheid bestudeerd .
- partij
- Hij zei ook dat zijn partij de regeringsvoorstellen aandachtig zal bestuderen .
- psycholoog
- Hij concludeert dat voorheen de psychologen geluk bestudeerden en dat het nu door economen wordt gedaan.
- regering
- Ook de Vlaamse regering zou het dossier bestuderen .
- student
- Sinds jaar en dag moeten studenten Engelse literatuur bestuderen .
- team
- Een team van wetenschappers gaat de vulkaan bestuderen .
- vorsers
- De vorsers bestudeerden muizen die in loopwieltjes renden, iets wat ze graag doen.
- werkgroep
- De werkgroepen bestuderen nu diverse locaties en stellen een argumentatie op.
- wetenschapper
- Wetenschappers bestudeerden koudwaterkoralen, die tot honderden meters hoge riffen bouwen.
- aanbeveling
- Eerst gaat hij de aanbevelingen bestuderen .
- aanpak
- De Canadese aanpak moet zorgvuldig worden bestudeerd en misschien gevolgd.
- aantekening
- Ook bestudeerde ze Rubens ' persoonlijke aantekeningen over filosofie en esoterische wetenschappen.
- advies
- De regering zegt dat ze het negatieve advies zal bestuderen .
- alternatief
- Weyts vond die plannen voor de omvorming van de E429 te duur en stelde voor om alternatieven te bestuderen .
- arrest
- Het OM laat weten „ verrast” te zijn door de uitspraak en gaat het arrest bestuderen .
- aspect
- Dit laat toe politieke, sociale, economische en culturele aspecten te bestuderen .
- atmosfeer
- Ze zijn dichtbij genoeg om hun atmosfeer te bestuderen .
- beeld
- De politie bestudeert de beelden van veiligheidscamera’s in en rond het museum.
- beursgang
- Die beursgang van Univeg wordt momenteel bestudeerd .
- beweging
- De hydraulica is een onderdeel van de vloeistofmechanica, waarbij voornamelijk de beweging van water bestudeert wordt.
- bijbel
- Een literatuurwetenschapper kan nog steeds de Bijbel bestuderen , maar dan als literaire fictie, niet als openbaring.
- bod
- Het bedrijf zegt het bod te bestuderen .
- boek
- Hillewaere heeft de bijna vijftig boeken bestudeerd die eerder over Piaf zijn verschenen.
- brief
- Asscher „ bestudeert de brief ”.
- bron
- Ze bestuderen bronnen uit het verleden om kennis en inzicht in dit verleden te verwerven.
- cijfer
- De twee makelaarsfederaties hebben deze cijfers uitgebreid bestudeerd en hebben erg duidelijke signalen kunnen vaststellen.
- collectie
- Voor het aantrekken van conservatoren om de collectie te beheren en bestuderen was geen geld meer.
- contract
- Iedereen die de contracten even bestudeert , kan zien dat ze zijn vervalst.
- cultuur
- Om cultuur te bestuderen moet je de betekenissen proberen te achterhalen die die cultuur heeft voor de leden van die cultuur.
- detail
- Ze bestuderen de kleinste details van het vliegenlichaam.
- dier
- Zij bestudeerden de dieren minutieus.
- ding
- Ik zit altijd de kleine, alledaagse dingen te bestuderen ', zegt Julian Baggini.
- document
- Het document is door Ter Molen uitputtend bestudeerd en toegankelijk gemaakt en geannoteerd.
- dossier
- Ook de Vlaamse regering zou het dossier bestuderen .
- economie
- We bestuderen economie nu weer alsof die niet samenhangt met maatschappelijke processen en cultuur.
- effect
- In Nederland bestudeerden biologen van Naturalis de effecten van temperatuur op huisjesslakken.
- eigenschap
- De eigenschappen van gassen worden verder bestudeerd in de chemie en fysica, maar vooral in de aërodynamica.
- eiwit
- Ze bestudeert de eiwitten die zijn ingebed in het omhulsel van de zoogdiercel.
- etiket
- Hij wandelt de hele winkel door en bestudeert hier en daar een etiket .
- evolutie
- Biochemici bestuderen de evolutie op moleculair niveau en ontrafelen zo de grondslagen van het leven.
- fenomeen
- Hij schreef onmiddellijk een verslag over zijn ervaring en begon het fenomeen te bestuderen .
- filosofie
- Dat zijn echter geen echte ideologen die haar filosofie grondig hebben bestudeerd , maar rijke ondernemers.
- foto
- Met een loep bestudeerde ik de foto's .
- gebruik
- Het rapport gaat in op de werkwijze van de wetenschappers die in opdracht van de overheid het gebruik van anabolen bestudeerden .
- gedrag
- Dan zal er een grote behoefte ontstaan, aldus de werkgroep, aan mensen die ooit gedrag hebben bestudeerd .
- gegeven
- Specialisten bestuderen nu de verzamelde gegevens .
- geschiedenis
- Wie de geschiedenis bestudeert , denkt al gauw ook over het heden.
- geschrift
- Ze komen er samen om te bidden en vooral de geschriften van hun leider te bestuderen .
- gevolg
- Experts die de gevolgen van Tsjernobyl en Fukushima bestuderen , waarschuwen voor te snelle gevolgtrekkingen.
- gezicht
- Ik bestudeer zijn gezicht : neus uit het lood, diepe frons, licht pafferige wangen.
- groep
- De onderzoekers bestudeerden een groep van 14 noordelijke kale ibissen op hun tocht van Oostenrijk naar Midden Italië.
- handboek
- Zodat je niet eerst dagenlang handboeken hoeft te bestuderen .
- impact
- De minister bestudeert de impact van het arrest nog.
- inhoud
- Bestudeer de inhoud
- interactie
- Op verschillende plaatsen langs de trekroute wordt de interactie tussen de planten en de zwanen in detail bestudeerd .
- invloed
- De Rochas bestudeerde de invloed van muziek gedurende hypnose.
- islam
- „ Als u de islam bestudeert , zult u zien dat wij de sociaalste religie van allemaal zijn.”
- kaart
- Een gebied waarvan jij de kaart grondig had bestudeerd , zo bleek al snel.
- kant
- In haar boek bestudeert ze vooral ook de economische kant .
- kind
- Deze levensbeschouwing geeft Montessori de morele kracht en inspiratie het kind onbevooroordeeld en met eerbied te bestuderen .
- Koran
- Zij hebben echter, anders dan hun moeders, de Koran zelf bestudeerd .
- leven
- In de masteropleiding Mariene Biologie bestudeer je het leven in zee.
- lichaam
- Sommige onderzoekers bestuderen het lichaam als symbool of metafoor voor de samenleving.
- licht
- Ik bestudeer het licht altijd, al veertig jaar lang, dat geeft een enorme kijkervaring.
- literatuur
- Sinds jaar en dag moeten studenten Engelse literatuur bestuderen .
- locatie
- De werkgroepen bestuderen nu diverse locaties en stellen een argumentatie op.
- maatregel
- Volgens het management zijn alle andere opties en maatregelen bestudeerd .
- manier
- Voor het componeren bestudeerde hij de manier waarop akkoorden op elkaar volgen, zegt Gardner.
- materiaal
- Kristallografen bestuderen diverse materialen , gaande van levende cellen tot supergeleiders, van proteinemoleculen tot keramische materialen.
- mens
- Dat is bekend, dankzij de antropologie, de wetenschap die de mens bestudeert .
- methode
- ‘ Ik heb Daniels methodes bewust niet bestudeerd ’
- mogelijkheid
- Ze hebben de mogelijkheid niet eens bestudeerd .
- molecule
- Xander Tielens bestudeert de moleculen die tussen de sterren zweven.
- motivatie
- Hij bestudeert motivatie ook buiten de context van de verslavingszorg.
- muziek
- Vandaag kun je in een seconde alle muziek opzoeken en bestuderen .
- natuur
- Daalder bestudeert de natuur altijd in samenhang met de mens.
- object
- Lange tijd is dit object in hoofdzaak door criminologen en strafrechtwetenschappers bestudeerd .
- omslag
- Hij bestudeert abrupte omslagen in complexe systemen.
- onderdeel
- Elk onderdeel wordt in detail bestudeerd om haar start te optimaliseren.
- onderwerp
- En ja, hij bestudeert hetzelfde onderwerp als Thomas Piketty, de posterboy onder de experts inzake welvaartsongelijkheid.
- onderzoek
- Om wetenschappelijk onderzoek te bestuderen is er nauwelijks tijd.
- ontwikkeling
- We bestuderen de sociale en cognitieve ontwikkeling , alsook de gewetensvorming en de emotionele ontwikkeling.
- oplossing
- Ondertussen zou men structurele oplossingen bestuderen , maar nu dreigt opnieuw een crisis.
- optie
- Al die opties zijn bestudeerd , telkens was de conclusie dezelfde : de structuur van het gebouw laat zo'n herbestemming niet toe.
- overkapping
- Ook de overkapping van de ring wordt verder bestudeerd .
- partituur
- Als dirigent bestudeerde hij de partituren als een soort wetenschapper.
- piste
- De onderhandelingen lagen sinds woensdag stil, maar intussen hebben werkgroepen alle pistes van de partijen bestudeerd , becijferd en opgelijst.
- plan
- De plannen zijn in historische vakbladen en masterscripties al uitvoerig bestudeerd - en ook genuanceerd.
- probleem
- In afgeleide oefeningen worden de problemen van licht - en ruimtewerking bestudeerd .
- problematiek
- Er wordt een werkgroep opgestart om deze problematiek grondig te bestuderen .
- proces
- Het stelt je in staat deze processen met een zekere graad van exactheid te bestuderen en te voorspellen.
- project
- Dit project zal in de loop van 2003 verder bestudeerd worden.
- rapport
- En het bedrijf zal de onderliggende rapporten bestuderen .
- reactie
- ' Bij een van onze experimenten hebben we de reacties van twee groepen politievrouwen bestudeerd .
- relatie
- Ze bestudeert de relatie tussen architectuur en oorlog.
- religie
- Albert: „ Dat zeg je nou wel, maar ik heb alle religies bestudeerd om erachter te komen wie God is.
- resultaat
- Als je de resultaten van dichtbij bestudeert , leer je dat die algemene conclusies voorbarig zijn.
- risico
- Het zou het beleid sieren mocht het dit risico voldoende bestuderen alvorens de regeling verder te versoepelen.
- rol
- Het is interessant om de rol van traditie en levensvisies binnen de ethische houding te bestuderen .
- route
- Hij bestudeerde de routes die hij met zijn speciaal aangeschafte, zwarte mountainbike zou afleggen.
- samenhang
- In dit paper bestuderen we de samenhang tussen culturele activiteiten van huwelijkspartners.
- samenstelling
- Bovendien is de nieuwe telescoop ook uitermate geschikt om juist de chemische samenstelling van de omhullende wolken te bestuderen .
- scenario
- ' Maar we weten dat het bestuur andere scenario's bestudeert . '
- schilderij
- Het bestudeerde ook 57 andere schilderijen .
- situatie
- Wie de moeite neemt de situatie echt te bestuderen , komt snel tot andere conclusies.
- steekproef
- Een steekproef van de eindverhandelingen werd door de commissie grondig bestudeerd en tijdens het bezoek aan de instelling werden extra exemplaren ingekeken.
- structuur
- De modeltheorie bestudeert wiskundige structuren vanuit logische begrippen.
- stuk
- Vanzelfsprekend bestuderen wij de stukken uit de archieven ook.
- systeem
- De politie bestudeert het systeem van Mechelen nog.
- taal
- In de linguïstiek bestudeert men de taal op een wetenschappelijke manier.
- techniek
- Ze bestudeerde hun technieken en ontwikkelde haar eigen stijl.
- theorie
- Later bestudeerde hij de theorie van de superstrings en ging hij er beelden en muziek op maken.
- verband
- Hij bestudeerde het verband tussen de financiële prijzen en de andere sectoren van de economie.
- verleden
- Door het verleden te bestuderen , zul je het heden beter begrijpen.
- verschijnsel
- Internationale verschijnselen moeten internationaal bestudeerd worden.
- vogel
- Hij bestudeert de vogels al jaren.
- vonnis
- Het ministerie zegt het vonnis te gaan bestuderen .
- voorbeeld
- We bestuderen voorbeelden in het buitenland.
- voorstel
- We hebben serieus en intensief jullie voorstellen bestudeerd en met elkaar besproken.
- vraag
- Proust bestudeerde de vraag ‘ hoe zit een mens psychologisch in elkaar ’.
- werk
- Tuttle heeft het werk van Ensor in de diepte bestudeerd .
- werking
- Ook de werking van zenuwen is gericht te bestuderen .
- wet
- De VVD moet de wet nog bestuderen en D66, CDA en SP hebben nog vragen.
- wetgeving
- Nederlandse juristen bestuderen nu relevante Franse wetgeving .
- wisselwerking
- De wisselwerking tussen de acteurs is bestudeerd .
- woord
- Medewerkers van het INL verzamelen en bestuderen Nederlandse woorden (lexicologie) en schrijven woordenboeken (lexicografie).
- zaak
- We bestuderen de zaak en daarna zal het schepencollege een positief of negatief advies geven.
iemand of iets onderzoekt iets of iemand aandachtig en nauwkeurig- Hij bestudeert de vogels al jaren.
- (meer voorbeelden)
Nederlandse term: onderwerp. Van wie of wat gaat de handeling of werking van het verbum uit? Het gaat hier om zogenaamde semantische of logische subjecten bij het hoofdwerkwoord. Vaak valt het semantische subject samen met het grammaticale subject (het subject van de zin), maar dat is zeker niet altijd het geval. In passieve zinnen kan het semantische subject uitgedrukt zijn in een door-bepaling. Ook in andere zinnen met een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord hoort het semantische subject bij het hoofdwerkwoord. Vergelijk:
de arts behandelt de patiënt (actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld door de arts (passieve zin)de kunstenaar werkt in alle rust
vs.
de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken.
De arts is in de passieve zin niet meer het grammaticale subject van de zin. Dat is nu de patiënt bij wordt/zijn. De arts is wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen uitoefent en blijft van dat verbum het zogenaamde logische of semantische subject. De hele door-bepaling door de arts wordt in Nederlandse grammatica’s ook wel het handelend voorwerp genoemd. In de zin de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken is de kunstenaar het grammaticale subject bij wil, maar het semantische subject bij werken.
Nederlandse term: lijdend voorwerp. Wie of wat ondergaat de handeling of werking van het verbum? In Woordcombinaties geven we de zogenaamde semantische of logische objecten bij het hoofdwerkwoord. In passieve zinnen verschijnt dat semantische of logische object als grammaticaal subject (zinssubject) van worden of zijn. Vergelijk:
de arts behandelt de patiënt (object in actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld (door de arts) (grammaticaal subject in passieve zin)
De patiënt is in de passieve zin wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen ondergaat en blijft het zogenaamde logische of semantische direct object van dat verbum.
Nederlandse term: onderwerp. Van wie of wat gaat de handeling of werking van het verbum uit? In de relatie 'subject bij' is het trefwoord het zogenaamde semantische of logische subject bij een hoofdwerkwoord. Vaak valt het semantische subject samen met het grammaticale subject (het subject van de zin), maar dat is zeker niet altijd het geval. In passieve zinnen kan het semantische subject uitgedrukt zijn in een door-bepaling. Ook in andere zinnen met een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord hoort het semantische subject bij het hoofdwerkwoord. Vergelijk:
de arts behandelt de patiënt (actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld door de arts (passieve zin)de kunstenaar werkt in alle rust
vs.
de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken.
De arts is in de passieve zin niet meer het grammaticale subject van de zin. Dat is nu de patiënt bij wordt/zijn. De arts is wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen uitoefent en blijft van dat verbum het zogenaamde logische of semantische subject. De hele door-bepaling door de arts wordt in Nederlandse grammatica’s ook wel het handelend voorwerp genoemd. In de zin de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken is de kunstenaar het grammaticale subject bij wil, maar het semantische subject bij werken.
Nederlandse term: lijdend voorwerp. Wie of wat ondergaat de handeling of werking van het verbum? In de relatie 'object bij' is het trefwoord het zogenaamde semantische of logische object bij het hoofdwerkwoord. In passieve zinnen verschijnt dat semantische of logische object als grammaticaal subject (zinssubject) van worden of zijn. Vergelijk:
de arts behandelt de patiënt (object in actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld (door de arts) (grammaticaal subject in passieve zin)
De patiënt is in de passieve zin wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen ondergaat en blijft het zogenaamde logische of semantische direct object van dat verbum.
Nederlandse term: meewerkend voorwerp, e.d. Wie of wat is als ontvanger, belanghebbende of ondervinder betrokken bij de handeling of werking van het verbum? Er kunnen verschillende types indirect object
onderscheiden worden (zie Indirect object (taaladvies.net)
Deze zijn niet altijd gemakkelijk van elkaar te onderscheiden.
Nederlandse term: voorzetselvoorwerp. Het voorzetselobject of voorzetselvoorwerp is een aanvulling bij een verbum met een vaste prepositie. Adverbiale bepalingen kunnen ook ingeleid worden door een prepositie, maar in bepalingen zijn de preposities variabeler. Vergelijk:
hij wacht op zijn broer (voorzetselobject)
vs.
hij wacht op het perron, in de kamer, bij de ingang (bepaling van plaats)
Zegt iets over het subject of object in combinatie met het verbum. In de Nederlandse grammatica’s onderscheidt men een aantal zinsdelen die iets over het subject of object zeggen, met name het naamwoordelijk deel van het gezegde of predicaatsnomen bij copulae (koppelwerkwoorden) en de bepaling van gesteldheid bij zelfstandige verba. Voorbeelden:
hij is moe (naamwoordelijk deel van het gezegde)
het viel me zwaar (naamwoordelijk deel van het gezegde)
ik vind hem een schat (bepaling van gesteldheid)
hij werkt daar als portier (bepaling van gesteldheid)
Geeft antwoord op vragen als waar, wanneer, hoe, waarom, waarmee, ….?
Bijwoordelijke bepalingen kunnen in de zin vaak, maar niet altijd weggelaten worden. Vergelijk:
ze leest een boek in bed (weglaatbare of optionele bepaling)
vs.
ze woont in Brussel (niet-weglaatbare of niet-optionele bepaling)
Niet-optionele bepalingen worden ook wel complementen genoemd. Voor subtypes naar betekenis (bv. plaats, richting, …) zie: ANS | 20.10 Bijwoordelijke bepalingen (ivdnt.org). De subtypes worden hier in de regel niet onderscheiden, maar waar dat wel nodig is voor de overzichtelijkheid en het gebruiksgemak, doen we dat wel.
Zinsdelen kunnen niet alleen woorden of woordgroepen zijn, maar ook bijzinnen of beknopte bijzinnen (bijzinnen zonder subject en verbum finitum).
Voorbeelden:
ik accepteer dat het zo is (bijzin)
hij vroeg of we kwamen (bijzin)
ik weet wie het gedaan heeft (bijzin)
hij vroeg ons om te komen (beknopte bijzin)
hij probeerde te vluchten (beknopte bijzin)
Sommige verba worden vaker met (beknopte) bijzinnen gecombineerd dan andere.
Ook substantieven kunnen een (beknopte) bijzin als bepaling hebben:
een kind om te zoenen (beknopte bijzin)
De (beknopte) bijzinnen kunnen verschillende syntactische functies in een zin of zinsdeel vervullen (subject, object, bepaling, enz.). In ik accepteer dat het zo is, bijvoorbeeld, is dat het zo is een objectszin. Voor het maken van combinaties, is de functie hier minder van belang. Belangrijker is de juiste keuze van het inleidende woord (dat, of, om enz. ). Voor het gebruiksgemak geven we in deze rubriek daarom een overzicht per inleidend woord.
Nederlandse term: hulpwerkwoord of groepsvormend werkwoord. Een verbum auxiliare of hulpwerkwoord ‘helpt’ het hoofdwerkwoord in zinnen met meer dan een verbum. Het wordt onder andere gebruikt voor het uitdrukken van tijd, modaliteit (hoe ziet de spreker de verhouding tussen de mededeling en de werkelijkheid?), passief en causaliteit (het doen plaatsvinden van een handeling of werking). Behalve de verba die traditioneel tot de verba auxiliare gerekend worden, zijn er nog andere groepsvormende werkwoorden die een verbinding met het hoofdverbum aangaan, bijvoorbeeld proberen, vallen, beginnen. Zie ANS | 18.5.1.1 Groepsvorming bij werkwoorden (ivdnt.org) Voorbeelden:
verba auxiliare:
ik heb mij vergist (tijd)
hij is gekomen (tijd)
de patiënt is/wordt behandeld door de arts (passief)
je moet dat accepteren (modaliteit)
ik kan dat niet accepteren (modaliteit)
ik laat mijn huis schilderen (causaliteit)
de zon doet de temperatuur stijgen (causaliteit)
andere groepsvormende verba:
hij probeert te komen
dat valt te bezien
het begint te regenen
Alle verba kunnen vervoegd worden en veel verba kunnen gepassiveerd worden. De verba auxiliari van tijd worden getoond als u klikt op ‘vormen’. Hier vermelden we alleen de overige verba auxiliari en groepsvormende verba die opvallend vaak bij bepaalde verba voorkomen, bv. kunnen, moeten + accepteren.
Nederlandse term:
zelfstandig naamwoord
Nederlandse term: voornaamwoord
Nederlandse term: voorzetselgroep
voorbeeld
in + stad kamer …
op + platteland station
Nederlandse term: bijwoord
Nederlandse term: bijvoeglijk naamwoord
Nederlandse term: achterzetsel of achtergeplaatst voorzetsel: achterzetsel (wat is dat?) | Genootschap Onze Taal | Onze Taal
Nederlandse term: achterzetsel of achtergeplaatst voorzetsel: achterzetsel (wat is dat?) | Genootschap Onze Taal | Onze Taal
Determinatoren zijn o.a. lidwoorden (de, het, een) en woorden die een hoeveelheid uitdrukken (veel, wat, enkele). De lidwoorden worden gegeven bij de woordvormen naast het trefwoord. In deze lijst met determinatoren staan de overige determinatoren.
Nederlandse termen: voornaamwoord of telwoord
Nederlandse term: telwoord
woordgroep met een prepositie (voorzetsel) of conjunctie (voegwoord). Een conjunctiegroep is bv. een woordgroep ingeleid door als of zoals in vergelijkingen (werken als een paard, een waarheid als een koe).
Nederlandse termen: voorzetsel of voegwoord
Nederlandse termen: bijvoeglijk naamwoord, deelwoord of telwoord
Nederlandse termen: bijvoeglijk naamwoord of bijwoord. Adjectieven (bijvoeglijke naamwoorden) kunnen ook als bijwoordelijke bepaling bij een werkwoord gebruikt worden. We spreken dan van een [adverbiaal of bijwoordelijk gebruikt adjectief](https://e-ans.ivdnt.org/topics/pid/ans0802lingtopic.
Specificeert het trefwoord nader.
Specificeert het trefwoord nader.
Adpositiegroepen zijn woordgroepen met een prepositie (voorzetsel), postpositie (achterzetsel) of circumpositie (omzetsel):
op de trap (met prepositie/voorzetsel)
de trap op (met postpositie/achterzetsel)
van de trap af (met circumpositie/omzetsel)
Conjunctiegroepen worden ingeleid door een conjunctie (voegwoord). In de voorbeelden met conjunctie als:
werken als een paard
een waarheid als een koe
Adpositiegroepen zijn woordgroepen met een prepositie (voorzetsel), postpositie (achterzetsel) of circumpositie (omzetsel):
op de trap (met prepositie/voorzetsel)
de trap op (met postpositie/achterzetsel)
van de trap af (met circumpositie/omzetsel)
Conjunctiegroepen worden ingeleid door een conjunctie (voegwoord). In de voorbeelden met conjunctie als:
werken als een paard
een waarheid als een koe