aankruisen

werkwoordprs = in uitdrukkingen, spreekwoorden, e.d.

De speler die het eerst alle vakjes heeft aangekruist heeft gewonnen.

(Kranten, Nederland, )

Er werd gevraagd om de belangrijkste drie criteria aan te kruisen.

(Domeinen, België)

Kijk dan nogmaals naar de tekst en kruis daarna het meest waarschijnlijke antwoord aan.

(Domeinen, Nederland)

Met een potlootje kon ik een hokje aankruisen en daarmee had ik dan mijn antwoord gegeven.

(Kranten, Nederland, )

Je kan aankruisen welke stappen je al achter de rug hebt.

(Domeinen, België, )

De kinderen kunnen op kaarten aankruisen welke vogels ze horen of zien.

(Kranten, Nederland, )

Per soort kunnen vijf mogelijkheden worden aangekruist.

(Domeinen, Nederland, )

In elk rooster mag u 6 vakjes aankruisen.

(Domeinen, België, )

Op dit studieprogramma kunt u aankruisen voor welke modules u voor een vrijstelling in aanmerking wilt komen.

(Domeinen, België, )

'Ik had vooraf drie ritten aangekruist om te winnen', zei Meersman.

(Kranten, België, )

Ze laten de jongeren hun voorkeur aankruisen en geven ze meestal ook nog de mogelijkheid om wat tophits van het moment te noemen.

(Domeinen, Nederland, )

In een tweede stap gaat u maximaal vier wagens aankruisen voor een volledige prijsvergelijking.

(Domeinen, België, )

Maar hij had ook deze etappe aangekruist.

(Kranten, België, )

Op elk bulletin staan er ook vakjes die u kunt aankruisen om aan te geven aan hoeveel trekkingen u wenst deel te nemen.

(Domeinen, België, )

Wil men in een dergelijke situatie in principe géén donor worden, dan kan men het beste keuze 2 aankruisen.

(Domeinen, Nederland, )

Bij andere banken kunt u op het gewone overschrijvingsformulier aankruisen in welke valuta het bedrag moet worden overgemaakt.

(Domeinen, Nederland, )

Hij kruist zelf alle activiteiten aan die hij heeft gedaan.

(Domeinen, Nederland)

Mensen die deze optie aankruisen geven aan dat zij bij het onderwerp een sterke angst ervaren.

(Kranten, Nederland, )

In Amerika kun je dat in je rijbewijs aankruisen.

(Kranten, Nederland, )

Kiezers kunnen daaronder het vakje `voor ' of `tegen ' aankruisen.

(Kranten, Nederland, )

Ik heb nog nooit een bolletje moeten aankruisen, omdat er in Rusland geen stemplicht is.

(Kranten, België, )

Een paar punten zijn met een dikke viltstift aangekruist.

(Kranten, België, )

Ik had deze rit aangekruist als doel maar kon het niet afmaken.

(Kranten, Nederland, )

Wij hebben dan al precies in de reclamefolder aangekruist wat we willen hebben en gaan heel gericht op pad.

(Kranten, Nederland, )

De match tegen zijn moederclub stond met rood in zijn agenda aangekruist en wilde hij voor geen geld ter wereld missen.

(Kranten, België, )

subject

Wie of wat (...)?

substantief

kiezer

lezer

pronomen

u

object

Wie of wat (...) men of wordt (...)?

substantief

activiteit

antwoord

code

hokje

mogelijkheid

naam

nummer

optie

rit

vakje

(2 meer)

bepaling

Waar, wanneer, hoe, enz. (...) men?

adverbium

alvast

vooraf

prepositiegroep

in:

agenda

lijst

met:

rood

stip

op:

formulier

lijst

bijzin ingeleid door

om te

wat

in uitdrukkingen, spreekwoorden, e.d.

iets ([met rood, met stip]) aankruisen (in zijn agenda, e.d.)

iets [staat, is] ([met rood, met stip]) aangekruist (in iemands agenda, e.d.)

  • subject
  • object
  • verbum finitum
  • scheidbaar deel
  • bepaling
  • verbale aanvulling

  1. Helaas zijn er geen extra voorbeelden beschikbaar voor dit patroon.
  • 1
    iemand kruist iets aan
    • kiezer
      • Ze vragen de kiezers op het stembiljet de naam aan te kruisen van de man of vrouw op wie ze een maand eerder hebben gestemd.
    • lezer
      • Naargelang de antwoorden die de lezer op het bijgevoegde antwoordformulier aankruist , komt er telkens een ander boek tot stand.
    • u
      • Een ander vakje kruist u aan om mee te delen of u met de Joker wilt meedoen.
      • activiteit
        • Hij kruist zelf alle activiteiten aan die hij heeft gedaan.
      • antwoord
        • Kijk dan nogmaals naar de tekst en kruis daarna het meest waarschijnlijke antwoord aan.
      • code
        • Dan mag u straks niet vergeten om bij het invullen van uw belastingaangifte de nieuwe code 1101 aan te kruisen .
      • hok
        • Sommige websites vragen om die toestemming bij het bestelformulier, en kruisen voor het gemak alvast maar het hokje " Ja" aan.
      • mogelijkheid
        • Per soort kunnen vijf mogelijkheden worden aangekruist .
      • naam
        • In een schriftje, dat hij altijd bijhield, kruiste Poppe de namen van 49 overlijdens aan.
      • nummer
        • Indien er op woensdag niemand de 6 winnende nummers aangekruist heeft, dan wordt de prijzenpot voor de volle 100 % bij rang 1 (6 juiste cijfers) van de volgende woensdag gevoegd.
      • optie
        • Mensen die deze optie aankruisen geven aan dat zij bij het onderwerp een sterke angst ervaren.
      • vak
        • De speler die het eerst alle vakjes heeft aangekruist heeft gewonnen.
      • verklaring
        • Hebt u uw aangifte reeds ingediend zonder de verklaring aan te kruisen terwijl dat eigenlijk wel moest, dan kan de fiscus die aangifte beschouwen als onjuist of onvolledig en u een vraag om inlichtingen sturen.
      • versie
        • Omdat wij dagelijks onze database updaten, is het mogelijk dat bepaalde versies tijdelijk niet kunnen worden aangekruist .
        iemand merkt of selecteert iets met een kruisje

      Nederlandse term: onderwerp. Van wie of wat gaat de handeling of werking van het verbum uit? Het gaat hier om zogenaamde semantische of logische subjecten bij het hoofdwerkwoord. Vaak valt het semantische subject samen met het grammaticale subject (het subject van de zin), maar dat is zeker niet altijd het geval. In passieve zinnen kan het semantische subject uitgedrukt zijn in een door-bepaling. Ook in andere zinnen met een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord hoort het semantische subject bij het hoofdwerkwoord. Vergelijk:

      de arts behandelt de patiënt (actieve zin)
      vs.
      de patiënt wordt/is behandeld door de arts (passieve zin)

      de kunstenaar werkt in alle rust
      vs.
      de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken.

      De arts is in de passieve zin niet meer het grammaticale subject van de zin. Dat is nu de patiënt bij wordt/zijn. De arts is wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen uitoefent en blijft van dat verbum het zogenaamde logische of semantische subject. De hele door-bepaling door de arts wordt in Nederlandse grammatica’s ook wel het handelend voorwerp genoemd. In de zin de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken is de kunstenaar het grammaticale subject bij wil, maar het semantische subject bij werken.

      Nederlandse term: lijdend voorwerp. Wie of wat ondergaat de handeling of werking van het verbum? In Woordcombinaties geven we de zogenaamde semantische of logische objecten bij het hoofdwerkwoord. In passieve zinnen verschijnt dat semantische of logische object als grammaticaal subject (zinssubject) van worden of zijn. Vergelijk:

      de arts behandelt de patiënt (object in actieve zin)
      vs.
      de patiënt wordt/is behandeld (door de arts) (grammaticaal subject in passieve zin)

      De patiënt is in de passieve zin wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen ondergaat en blijft het zogenaamde logische of semantische direct object van dat verbum.

      Nederlandse term: onderwerp. Van wie of wat gaat de handeling of werking van het verbum uit? In de relatie 'subject bij' is het trefwoord het zogenaamde semantische of logische subject bij een hoofdwerkwoord. Vaak valt het semantische subject samen met het grammaticale subject (het subject van de zin), maar dat is zeker niet altijd het geval. In passieve zinnen kan het semantische subject uitgedrukt zijn in een door-bepaling. Ook in andere zinnen met een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord hoort het semantische subject bij het hoofdwerkwoord. Vergelijk:

      de arts behandelt de patiënt (actieve zin)
      vs.
      de patiënt wordt/is behandeld door de arts (passieve zin)

      de kunstenaar werkt in alle rust
      vs.
      de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken.

      De arts is in de passieve zin niet meer het grammaticale subject van de zin. Dat is nu de patiënt bij wordt/zijn. De arts is wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen uitoefent en blijft van dat verbum het zogenaamde logische of semantische subject. De hele door-bepaling door de arts wordt in Nederlandse grammatica’s ook wel het handelend voorwerp genoemd. In de zin de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken is de kunstenaar het grammaticale subject bij wil, maar het semantische subject bij werken.

      Nederlandse term: lijdend voorwerp. Wie of wat ondergaat de handeling of werking van het verbum? In de relatie 'object bij' is het trefwoord het zogenaamde semantische of logische object bij het hoofdwerkwoord. In passieve zinnen verschijnt dat semantische of logische object als grammaticaal subject (zinssubject) van worden of zijn. Vergelijk:

      de arts behandelt de patiënt (object in actieve zin)
      vs.
      de patiënt wordt/is behandeld (door de arts) (grammaticaal subject in passieve zin)

      De patiënt is in de passieve zin wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen ondergaat en blijft het zogenaamde logische of semantische direct object van dat verbum.

      Nederlandse term: meewerkend voorwerp, e.d. Wie of wat is als ontvanger, belanghebbende of ondervinder betrokken bij de handeling of werking van het verbum? Er kunnen verschillende types indirect object
      onderscheiden worden (zie Indirect object (taaladvies.net)
      Deze zijn niet altijd gemakkelijk van elkaar te onderscheiden.

      Nederlandse term: voorzetselvoorwerp. Het voorzetselobject of voorzetselvoorwerp is een aanvulling bij een verbum met een vaste prepositie. Adverbiale bepalingen kunnen ook ingeleid worden door een prepositie, maar in bepalingen zijn de preposities variabeler. Vergelijk:

      hij wacht op zijn broer (voorzetselobject)
      vs.
      hij wacht op het perron, in de kamer, bij de ingang (bepaling van plaats)

      Zegt iets over het subject of object in combinatie met het verbum. In de Nederlandse grammatica’s onderscheidt men een aantal zinsdelen die iets over het subject of object zeggen, met name het naamwoordelijk deel van het gezegde of predicaatsnomen bij copulae (koppelwerkwoorden) en de bepaling van gesteldheid bij zelfstandige verba. Voorbeelden:

      hij is moe (naamwoordelijk deel van het gezegde)
      het viel me zwaar (naamwoordelijk deel van het gezegde)
      ik vind hem een schat (bepaling van gesteldheid)
      hij werkt daar als portier (bepaling van gesteldheid)

      Geeft antwoord op vragen als waar, wanneer, hoe, waarom, waarmee, ….?

      Bijwoordelijke bepalingen kunnen in de zin vaak, maar niet altijd weggelaten worden. Vergelijk:

      ze leest een boek in bed (weglaatbare of optionele bepaling)
      vs.
      ze woont in Brussel (niet-weglaatbare of niet-optionele bepaling)

      Niet-optionele bepalingen worden ook wel complementen genoemd. Voor subtypes naar betekenis (bv. plaats, richting, …) zie: ANS | 20.10 Bijwoordelijke bepalingen (ivdnt.org). De subtypes worden hier in de regel niet onderscheiden, maar waar dat wel nodig is voor de overzichtelijkheid en het gebruiksgemak, doen we dat wel.

      Zinsdelen kunnen niet alleen woorden of woordgroepen zijn, maar ook bijzinnen of beknopte bijzinnen (bijzinnen zonder subject en verbum finitum).

      Voorbeelden:

      ik accepteer dat het zo is (bijzin)
      hij vroeg of we kwamen (bijzin)
      ik weet wie het gedaan heeft (bijzin)
      hij vroeg ons om te komen (beknopte bijzin)
      hij probeerde te vluchten (beknopte bijzin)

      Sommige verba worden vaker met (beknopte) bijzinnen gecombineerd dan andere.

      Ook substantieven kunnen een (beknopte) bijzin als bepaling hebben:

      een kind om te zoenen (beknopte bijzin)

      De (beknopte) bijzinnen kunnen verschillende syntactische functies in een zin of zinsdeel vervullen (subject, object, bepaling, enz.). In ik accepteer dat het zo is, bijvoorbeeld, is dat het zo is een objectszin. Voor het maken van combinaties, is de functie hier minder van belang. Belangrijker is de juiste keuze van het inleidende woord (dat, of, om enz. ). Voor het gebruiksgemak geven we in deze rubriek daarom een overzicht per inleidend woord.

      Nederlandse term: hulpwerkwoord of groepsvormend werkwoord. Een verbum auxiliare of hulpwerkwoord ‘helpt’ het hoofdwerkwoord in zinnen met meer dan een verbum. Het wordt onder andere gebruikt voor het uitdrukken van tijd, modaliteit (hoe ziet de spreker de verhouding tussen de mededeling en de werkelijkheid?), passief en causaliteit (het doen plaatsvinden van een handeling of werking). Behalve de verba die traditioneel tot de verba auxiliare gerekend worden, zijn er nog andere groepsvormende werkwoorden die een verbinding met het hoofdverbum aangaan, bijvoorbeeld proberen, vallen, beginnen. Zie ANS | 18.5.1.1 Groepsvorming bij werkwoorden (ivdnt.org) Voorbeelden:
      verba auxiliare:

      ik heb mij vergist (tijd)
      hij is gekomen (tijd)
      de patiënt is/wordt behandeld door de arts (passief)
      je moet dat accepteren (modaliteit)
      ik kan dat niet accepteren (modaliteit)
      ik laat mijn huis schilderen (causaliteit)
      de zon doet de temperatuur stijgen (causaliteit)

      andere groepsvormende verba:

      hij probeert te komen
      dat valt te bezien
      het begint te regenen

      Alle verba kunnen vervoegd worden en veel verba kunnen gepassiveerd worden. De verba auxiliari van tijd worden getoond als u klikt op ‘vormen’. Hier vermelden we alleen de overige verba auxiliari en groepsvormende verba die opvallend vaak bij bepaalde verba voorkomen, bv. kunnen, moeten + accepteren.

      Nederlandse term:
      zelfstandig naamwoord

      Nederlandse term: voornaamwoord

      Nederlandse term: voorzetselgroep
      voorbeeld
      in + stad kamer …
      op + platteland station

      Nederlandse term: bijwoord

      Nederlandse term: bijvoeglijk naamwoord

      Nederlandse term: achterzetsel of achtergeplaatst voorzetsel: achterzetsel (wat is dat?) | Genootschap Onze Taal | Onze Taal

      Nederlandse term: achterzetsel of achtergeplaatst voorzetsel: achterzetsel (wat is dat?) | Genootschap Onze Taal | Onze Taal

      Determinatoren zijn o.a. lidwoorden (de, het, een) en woorden die een hoeveelheid uitdrukken (veel, wat, enkele). De lidwoorden worden gegeven bij de woordvormen naast het trefwoord. In deze lijst met determinatoren staan de overige determinatoren.

      Nederlandse termen: voornaamwoord of telwoord

      Nederlandse term: telwoord

      woordgroep met een prepositie (voorzetsel) of conjunctie (voegwoord). Een conjunctiegroep is bv. een woordgroep ingeleid door als of zoals in vergelijkingen (werken als een paard, een waarheid als een koe).

      Nederlandse termen: voorzetsel of voegwoord

      Nederlandse termen: bijvoeglijk naamwoord, deelwoord of telwoord

      Nederlandse termen: bijvoeglijk naamwoord of bijwoord. Adjectieven (bijvoeglijke naamwoorden) kunnen ook als bijwoordelijke bepaling bij een werkwoord gebruikt worden. We spreken dan van een [adverbiaal of bijwoordelijk gebruikt adjectief](https://e-ans.ivdnt.org/topics/pid/ans0802lingtopic.

      Specificeert het trefwoord nader.

      Specificeert het trefwoord nader.

      Adpositiegroepen zijn woordgroepen met een prepositie (voorzetsel), postpositie (achterzetsel) of circumpositie (omzetsel):

      op de trap (met prepositie/voorzetsel)
      de trap op (met postpositie/achterzetsel)
      van de trap af (met circumpositie/omzetsel)

      Conjunctiegroepen worden ingeleid door een conjunctie (voegwoord). In de voorbeelden met conjunctie als:

      werken als een paard
      een waarheid als een koe

      Adpositiegroepen zijn woordgroepen met een prepositie (voorzetsel), postpositie (achterzetsel) of circumpositie (omzetsel):

      op de trap (met prepositie/voorzetsel)
      de trap op (met postpositie/achterzetsel)
      van de trap af (met circumpositie/omzetsel)

      Conjunctiegroepen worden ingeleid door een conjunctie (voegwoord). In de voorbeelden met conjunctie als:

      werken als een paard
      een waarheid als een koe

      Woordvormen