WoordcombinatieEn je kunt daar veranderingen in aanbrengen.
Technici hebben een zeil over de koepel aangebracht.
De verf is soms opvallend dik aangebracht.
Breng variatie aan in zinsbouw en woordkeus.
Ze zijn verzonnen om structuur aan te brengen.
Breng steeds lijm voor twee tegels tegelijk aan.
We brengen hiërarchie aan in het nieuws.
Kan hier verbetering in aangebracht worden?
Er zijn echter wat nuanceringen aan te brengen.
Er dienen wel enkele wijzigingen aangebracht te worden.
De provincie brengt daar al jaren een correctie op aan.
Eind deze maand worden de camera's aangebracht aan de gevel.
Al gauw werden er meer versieringen aangebracht.
Hij brengt geen hiërarchie aan in de verschillende disciplines.
Die gelaagdheid proberen wij in onze muziek aan te brengen.
Zou u in deze relaties veranderingen willen aanbrengen?
In sommige stroompjes bracht hij variatie en dynamiek aan.
Breng flink wat volume-mousse aan bij de haarwortels.
Drie jaar geleden liet ze de tekst aanbrengen.
Deze druppel brengt men op een teststrook aan.
Deze week worden de laatste verbeteringen aangebracht.
Ik doe een poging, enige orde in het debat aan te brengen.
Alle muurschilderingen werden wel legaal aangebracht.
Breng oogschaduw pas aan nadat je de eyeliner hebt aangebracht.
Hij wil vooral de tekst onderstrepen en brengt geen contrapunten aan.
subject
Wie of wat (...)?
substantief
aannemer
auteur
dader
kunstenaar
mens
onderzoeker
partij
regering
stad
object
Wie of wat (...) men of wordt (...)?
substantief
object
pronomen
dat
die
dit
het
iets
bepaling
Waar, wanneer, hoe, enz. (...) men?
adverbium
bepaling
prepositiegroep
doek
huid
lichaam
muur
plaats
plek
product
lagen
...
...
...
verbum auxiliare of groepsvormend verbum
Welk hulpwerkwoord of groepsvormend werkwoord wordt vaak gebruikt bij aanbrengen?
kunnen
laten
moeten
mogen
willen
zullen
- subject
- object
- verbum finitum
- scheidbaar deel
- bepaling
- 1iemand brengt iets aan aan iets of in iets
- auteur
- Drie dagen later hadden de auteurs de gevraagde verfijningen en verduidelijkingen al aangebracht .
- mens
- Een mens kan veranderingen aanbrengen op basis van nieuwe ideeën en waarden.
- partij
- De drie partijen zullen ook veranderingen willen aanbrengen in de pensioenen en het belastingstelsel.
- regering
- Zo nee, wil de regering deze nuances aanbrengen ?
- stad
- De stad Antwerpen bracht twee belangrijke wijzigingen aan in de verkoopvoorwaarden, die het collectief de das omdoen.
- aanpassing
- De examencommissie legde de kritiek niet naast zich neer en bracht enkele aanpassingen aan.
- accent
- De bevende, amelodieuze bewegingen brengen nieuwe accenten aan.
- correctie
- De auteur wordt verzocht via speciale tekens in de marge correcties aan te brengen .
- evenwicht
- Door bijvoorbeeld meer evenwicht in het prijzengeldsysteem aan te brengen .
- hiërarchie
- Net als in zijn fictie brengt hij nadrukkelijk geen hiërarchie aan.
- nuance
- Is het dan zo moeilijk om een beetje nuance aan te brengen in je denken?
- nuancering
- Er zijn echter wat nuanceringen aan te brengen .
- onderscheid
- Het vergemakkelijkt de discussie en het goede begrip om daarin onderscheid aan te brengen .
- ordening
- Ik breng ordening aan in alles wat mij omringt.
- perspectief
- In deze bijdrage brengen we een cultureel perspectief aan op bepaalde aspecten van ouder-kindrelaties.
- samenhang
- Gelukkig wordt de lezer toegestaan die samenhang zelf aan te brengen .
- structuur
- De informatieleverancier is dan bezig om structuur aan te brengen in processen.
- De structuur wordt aangebracht door middel van bestandsnamen.
- variatie
- De analyse toont echter ook aan dat kranten soms variaties aanbrengen aan dit schema.
- verandering
- Ook mogen er geen genetische veranderingen in het embryo worden aangebracht .
- verbetering
- In de loop der jaren bracht hij zelfs enkele verbeteringen aan.
- verfijning
- De farmaceutische industrie is inmiddels zestig jaar bezig om verfijningen aan te brengen aan het concept.
- wijziging
- Er dienen wel enkele wijzigingen aangebracht te worden.
- concept
- Sindsdien zijn door andere wetenschappers verfijningen aan hun concept aangebracht .
- tekst
- De coformateurs Kris Peeters (CD&V) en Charles Michel (MR) brachten gisteren de laatste wijzigingen aan de tekst aan.
- verklaring
- Deze bracht enige preciseringen aan aan haar verklaringen door haar schrijven van 6 maart 2000.
- paspoort
- U mag nooit zelf wijzigingen in uw paspoort aanbrengen .
- tekst
- Om toch enige structuur in de tekst aan te brengen heb ik ervoor gekozen het evangelie in zes delen of hoofdstukken te verdelen.
iemand voert iets in of maakt iets (in iets) of voegt iets toe (aan iets)- U mag nooit zelf wijzigingen in uw paspoort aanbrengen .
- (meer voorbeelden)
- 2iemand brengt iets aan op iets of aan iets of in iets
- aannemer
- De aannemer moet een nieuwe toplaag met wegmarkeringen aanbrengen .
- onderzoeker
- Tussen de oppervlakken brengen de onderzoekers de modelvloeistof aan.
- asfaltlaag
- ' Het plan is nu om de asfaltlaag in de week van 8 april aan te brengen .
- bord
- Op en rond het plein zijn borden aangebracht die fietsers op de ondergrondse parking wijzen.
- chip
- De bewaker zegt dat biologen een chip hebben aangebracht in de hoorn van de rhino.
- coating
- We kunnen dat bijschuren of een coating erop aanbrengen .
- element
- In therapiezooltjes worden kleine mechanische elementen aangebracht , die het lichaam gunstig beïnvloeden.
- gat
- Marc had leidingen verlegd, een gat in de buitenmuur aangebracht en meer ingrepen verricht die een woningbouwvereniging niet over haar kant kan laten gaan.
- graffiti
- De daders drongen ook de gebouwen binnen en brachten er graffiti aan.
- isolatie
- Aan de buitenkant werd onder meer thermische isolatie aangebracht .
- kleur
- Breng met de spons de donkere kleur bruin ongelijkmatig aan.
- kras
- Vandalen brengen krassen aan op geparkeerde auto's
- laag
- Bevochtig de gleuf en breng een dunne laag gipspleister aan.
- lijm
- Breng lijm aan in de gaten.
- make-up
- Breng make-up aan na het inzetten van de lens, en neem de lenzen uit voor je make-up verwijdert.
- materiaal
- Je kan de schokken nog meer opvangen door schokdempend materiaal in de zool aan te brengen .
- muurschildering
- Een stelling kwam er niet aan te pas om de muurschildering aan te brengen .
- olie
- Door deze olie aan te brengen zal er geruisloos gespeeld kunnen worden.
- plaat
- Om die doorgang te kunnen realiseren, werd onder de vernieuwde brug een speciale betonnen plaat aangebracht .
- plafond
- Ook is in de ontvangsthal een akoestisch plafond aangebracht .
- reliëf
- Dit reliëf , uitgevoerd in leisteen, is aangebracht op de gevel van de nieuwbouw van het museum.
- signalisatie
- Brussels Airport overweegt extra signalisatie aan te brengen .
- sticker
- We deelden flyers uit en brachten stickers aan op foutief gestalde fietsen en lieten lokale handelaars affiches uithangen.
- streep
- Naast dat schilderijtje bracht Borremans een paar strepen verf aan.
- tatouage
- Jolie liet de tatoeage aanbrengen om haar individualiteit te onderstrepen.
- tekening
- Op de droogtoren van de oude brandweerkazerne bracht hij een enorme tekening aan.
- toplaag
- De aannemer moet een nieuwe toplaag met wegmarkeringen aanbrengen .
- verf
- De rode verf werd er zo aangebracht dat ze verwarring creëert.
- verlichting
- De verlichting moet zodanig zijn aangebracht dat de spelers er geen hinder van ondervinden.
- versiering
- Al gauw werden er meer versieringen aangebracht .
- wegmarkering
- De Lijn Vlaams-Brabant bracht gisteren wegmarkeringen aan in het Leuvense busstation.
- werk
- Ze brachten er een werk op aan in diverse formaten en technieken.
- zalf
- Na de behandeling wordt Terra-Cortril zalf aangebracht .
- basismaterial
- De nikkellaag kan worden aangebracht op nagenoeg alle basismaterialen .
- doek
- Om het doek te prepareren en om de verf op het doek aan te brengen .
- gezicht
- Na een uitbundige lofzang op de verkrijgbare huidverzorgingsproducten werden er enkele op het gezicht van mijn vrouw aangebracht .
- huid
- Breng het middel aan op de onbedekte huid ; niet overdadig insmeren.
- lichaam
- Op de lichamen waren nummers aangebracht , bijvoorbeeld met een stift op voorhoofden.
- muur
- In het museum is een immense wereldkaart op de muur aangebracht .
- plaats
- Breng dit alleen aan op plaatsen die ook kunnen roesten.
- plek
- Voor extra bescherming kun je ook eerst een vette creme op de gevoelige plekken aanbrengen .
- product
- Dat opdrogen in kringen gebeurt namelijk ook bij verf of andere beschermende laagjes die op producten worden aangebracht .
- wegdek
- Als er aan de weg wordt gewerkt, worden er in het geel tijdelijke rijbanen op het wegdek aangebracht .
- binnenkant
- Bij het derde systeem zijn meer ringen aan de binnenkant van de contactlens aangebracht .
- gevel
- Eind deze maand worden de camera's aangebracht aan de gevel .
- gebouw
- Er zijn honderd meetpunten in het gebouw aangebracht die grondbewegingen kunnen registreren.
- haar
- Verder moet je erop letten dat als je bijvoorbeeld dun haar hebt er geen dikke extensions in je haar worden aangebracht of andersom.
- muur
- De kalkstenen reliëfs die in de muren zijn aangebracht , zijn, op één na, van Hildo Krop, de beeldhouwer die talrijke Amsterdamse-Schoolgebouwen heeft versierd.
- wegdek
- Om de nodige gegevens te verzamelen, worden er detectielussen aangebracht in het wegdek .
iemand brengt iets op op een oppervlak, maakt iets in een oppervlak of bevestigt iets aan iets- Rembrandt bracht de verf steeds snel en virtuoos aan.
- (meer voorbeelden)
- 3iemand brengt iets aaniemand brengt iets naar iemand toe; iemand draagt iets aan
- Brengt het wel eens voorwerpen aan, enkel om te tonen?
- (meer voorbeelden)
- 4iemand brengt iets aan
- argument
- Van Rompuy en Barroso lieten na overtuigende argumenten aan te brengen .
- element
- Nieuwe elementen bracht hij niet aan.
- idee
- Omwonenden mogen ook ideeën aanbrengen voor de nieuwe markt.
- onderwerp
- De kinderen mogen zelf onderwerpen aanbrengen .
- oplossing
- De leerlingen moeten vooral zelf creatieve oplossingen aanbrengen om een project te laten slagen.
iemand brengt iets naar voren; iemand draagt iets aan- Ik geef hen ook veel vrijheid om ideeën aan te brengen .
- (meer voorbeelden)
- 5iemand of iets brengt iets aan aan iets of in iets
- kras
- Bezoekers kunnen ook krasjes aanbrengen met de wc-borstel als ze aangekoekte poep proberen te verwijderen. '
- schade
- In Blankenberge hebben vandalen heel wat schade aangebracht aan enkele strandhokjes.
- vernieling
- De jongeren brengen ook vernielingen aan en laten afval achter.
iemand of iets veroorzaakt iets (aan of in iets)- Ook de levensstijl van de vader kan wijzigingen aanbrengen in de genen van het kind.
- (meer voorbeelden)
- 6iemand brengt iemand of iets aaniemand geeft iemand of iets aan bij een instantie
- De andere verdachten brachten mensen aan, en deden het trucje later ook zelf.
- (meer voorbeelden)
- 7iemand brengt iemand aaniemand levert nieuwe mensen aan voor een organisatie
- Men kan zo heel veel punten verdienen door lid te worden van het systeem en nieuwe klanten aan te brengen .
- (meer voorbeelden)
- 8iemand brengt iets aaniemand legt geld in als deelgenoot van een onderneming
- Elke partner brengt 5 miljoen euro kapitaal aan, meldt de website Derijkstebelgen.be.
- (meer voorbeelden)
Nederlandse term: onderwerp. Van wie of wat gaat de handeling of werking van het verbum uit? Het gaat hier om zogenaamde semantische of logische subjecten bij het hoofdwerkwoord. Vaak valt het semantische subject samen met het grammaticale subject (het subject van de zin), maar dat is zeker niet altijd het geval. In passieve zinnen kan het semantische subject uitgedrukt zijn in een door-bepaling. Ook in andere zinnen met een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord hoort het semantische subject bij het hoofdwerkwoord. Vergelijk:
de arts behandelt de patiënt (actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld door de arts (passieve zin)de kunstenaar werkt in alle rust
vs.
de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken.
De arts is in de passieve zin niet meer het grammaticale subject van de zin. Dat is nu de patiënt bij wordt/zijn. De arts is wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen uitoefent en blijft van dat verbum het zogenaamde logische of semantische subject. De hele door-bepaling door de arts wordt in Nederlandse grammatica’s ook wel het handelend voorwerp genoemd. In de zin de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken is de kunstenaar het grammaticale subject bij wil, maar het semantische subject bij werken.
Nederlandse term: lijdend voorwerp. Wie of wat ondergaat de handeling of werking van het verbum? In Woordcombinaties geven we de zogenaamde semantische of logische objecten bij het hoofdwerkwoord. In passieve zinnen verschijnt dat semantische of logische object als grammaticaal subject (zinssubject) van worden of zijn. Vergelijk:
de arts behandelt de patiënt (object in actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld (door de arts) (grammaticaal subject in passieve zin)
De patiënt is in de passieve zin wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen ondergaat en blijft het zogenaamde logische of semantische direct object van dat verbum.
Nederlandse term: onderwerp. Van wie of wat gaat de handeling of werking van het verbum uit? In de relatie 'subject bij' is het trefwoord het zogenaamde semantische of logische subject bij een hoofdwerkwoord. Vaak valt het semantische subject samen met het grammaticale subject (het subject van de zin), maar dat is zeker niet altijd het geval. In passieve zinnen kan het semantische subject uitgedrukt zijn in een door-bepaling. Ook in andere zinnen met een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord hoort het semantische subject bij het hoofdwerkwoord. Vergelijk:
de arts behandelt de patiënt (actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld door de arts (passieve zin)de kunstenaar werkt in alle rust
vs.
de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken.
De arts is in de passieve zin niet meer het grammaticale subject van de zin. Dat is nu de patiënt bij wordt/zijn. De arts is wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen uitoefent en blijft van dat verbum het zogenaamde logische of semantische subject. De hele door-bepaling door de arts wordt in Nederlandse grammatica’s ook wel het handelend voorwerp genoemd. In de zin de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken is de kunstenaar het grammaticale subject bij wil, maar het semantische subject bij werken.
Nederlandse term: lijdend voorwerp. Wie of wat ondergaat de handeling of werking van het verbum? In de relatie 'object bij' is het trefwoord het zogenaamde semantische of logische object bij het hoofdwerkwoord. In passieve zinnen verschijnt dat semantische of logische object als grammaticaal subject (zinssubject) van worden of zijn. Vergelijk:
de arts behandelt de patiënt (object in actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld (door de arts) (grammaticaal subject in passieve zin)
De patiënt is in de passieve zin wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen ondergaat en blijft het zogenaamde logische of semantische direct object van dat verbum.
Nederlandse term: meewerkend voorwerp, e.d. Wie of wat is als ontvanger, belanghebbende of ondervinder betrokken bij de handeling of werking van het verbum? Er kunnen verschillende types indirect object
onderscheiden worden (zie Indirect object (taaladvies.net)
Deze zijn niet altijd gemakkelijk van elkaar te onderscheiden.
Nederlandse term: voorzetselvoorwerp. Het voorzetselobject of voorzetselvoorwerp is een aanvulling bij een verbum met een vaste prepositie. Adverbiale bepalingen kunnen ook ingeleid worden door een prepositie, maar in bepalingen zijn de preposities variabeler. Vergelijk:
hij wacht op zijn broer (voorzetselobject)
vs.
hij wacht op het perron, in de kamer, bij de ingang (bepaling van plaats)
Zegt iets over het subject of object in combinatie met het verbum. In de Nederlandse grammatica’s onderscheidt men een aantal zinsdelen die iets over het subject of object zeggen, met name het naamwoordelijk deel van het gezegde of predicaatsnomen bij copulae (koppelwerkwoorden) en de bepaling van gesteldheid bij zelfstandige verba. Voorbeelden:
hij is moe (naamwoordelijk deel van het gezegde)
het viel me zwaar (naamwoordelijk deel van het gezegde)
ik vind hem een schat (bepaling van gesteldheid)
hij werkt daar als portier (bepaling van gesteldheid)
Geeft antwoord op vragen als waar, wanneer, hoe, waarom, waarmee, ….?
Bijwoordelijke bepalingen kunnen in de zin vaak, maar niet altijd weggelaten worden. Vergelijk:
ze leest een boek in bed (weglaatbare of optionele bepaling)
vs.
ze woont in Brussel (niet-weglaatbare of niet-optionele bepaling)
Niet-optionele bepalingen worden ook wel complementen genoemd. Voor subtypes naar betekenis (bv. plaats, richting, …) zie: ANS | 20.10 Bijwoordelijke bepalingen (ivdnt.org). De subtypes worden hier in de regel niet onderscheiden, maar waar dat wel nodig is voor de overzichtelijkheid en het gebruiksgemak, doen we dat wel.
Zinsdelen kunnen niet alleen woorden of woordgroepen zijn, maar ook bijzinnen of beknopte bijzinnen (bijzinnen zonder subject en verbum finitum).
Voorbeelden:
ik accepteer dat het zo is (bijzin)
hij vroeg of we kwamen (bijzin)
ik weet wie het gedaan heeft (bijzin)
hij vroeg ons om te komen (beknopte bijzin)
hij probeerde te vluchten (beknopte bijzin)
Sommige verba worden vaker met (beknopte) bijzinnen gecombineerd dan andere.
Ook substantieven kunnen een (beknopte) bijzin als bepaling hebben:
een kind om te zoenen (beknopte bijzin)
De (beknopte) bijzinnen kunnen verschillende syntactische functies in een zin of zinsdeel vervullen (subject, object, bepaling, enz.). In ik accepteer dat het zo is, bijvoorbeeld, is dat het zo is een objectszin. Voor het maken van combinaties, is de functie hier minder van belang. Belangrijker is de juiste keuze van het inleidende woord (dat, of, om enz. ). Voor het gebruiksgemak geven we in deze rubriek daarom een overzicht per inleidend woord.
Nederlandse term: hulpwerkwoord of groepsvormend werkwoord. Een verbum auxiliare of hulpwerkwoord ‘helpt’ het hoofdwerkwoord in zinnen met meer dan een verbum. Het wordt onder andere gebruikt voor het uitdrukken van tijd, modaliteit (hoe ziet de spreker de verhouding tussen de mededeling en de werkelijkheid?), passief en causaliteit (het doen plaatsvinden van een handeling of werking). Behalve de verba die traditioneel tot de verba auxiliare gerekend worden, zijn er nog andere groepsvormende werkwoorden die een verbinding met het hoofdverbum aangaan, bijvoorbeeld proberen, vallen, beginnen. Zie ANS | 18.5.1.1 Groepsvorming bij werkwoorden (ivdnt.org) Voorbeelden:
verba auxiliare:
ik heb mij vergist (tijd)
hij is gekomen (tijd)
de patiënt is/wordt behandeld door de arts (passief)
je moet dat accepteren (modaliteit)
ik kan dat niet accepteren (modaliteit)
ik laat mijn huis schilderen (causaliteit)
de zon doet de temperatuur stijgen (causaliteit)
andere groepsvormende verba:
hij probeert te komen
dat valt te bezien
het begint te regenen
Alle verba kunnen vervoegd worden en veel verba kunnen gepassiveerd worden. De verba auxiliari van tijd worden getoond als u klikt op ‘vormen’. Hier vermelden we alleen de overige verba auxiliari en groepsvormende verba die opvallend vaak bij bepaalde verba voorkomen, bv. kunnen, moeten + accepteren.
Nederlandse term:
zelfstandig naamwoord
Nederlandse term: voornaamwoord
Nederlandse term: voorzetselgroep
voorbeeld
in + stad kamer …
op + platteland station
Nederlandse term: bijwoord
Nederlandse term: bijvoeglijk naamwoord
Nederlandse term: achterzetsel of achtergeplaatst voorzetsel: achterzetsel (wat is dat?) | Genootschap Onze Taal | Onze Taal
Nederlandse term: achterzetsel of achtergeplaatst voorzetsel: achterzetsel (wat is dat?) | Genootschap Onze Taal | Onze Taal
Determinatoren zijn o.a. lidwoorden (de, het, een) en woorden die een hoeveelheid uitdrukken (veel, wat, enkele). De lidwoorden worden gegeven bij de woordvormen naast het trefwoord. In deze lijst met determinatoren staan de overige determinatoren.
Nederlandse termen: voornaamwoord of telwoord
Nederlandse term: telwoord
woordgroep met een prepositie (voorzetsel) of conjunctie (voegwoord). Een conjunctiegroep is bv. een woordgroep ingeleid door als of zoals in vergelijkingen (werken als een paard, een waarheid als een koe).
Nederlandse termen: voorzetsel of voegwoord
Nederlandse termen: bijvoeglijk naamwoord, deelwoord of telwoord
Nederlandse termen: bijvoeglijk naamwoord of bijwoord. Adjectieven (bijvoeglijke naamwoorden) kunnen ook als bijwoordelijke bepaling bij een werkwoord gebruikt worden. We spreken dan van een [adverbiaal of bijwoordelijk gebruikt adjectief](https://e-ans.ivdnt.org/topics/pid/ans0802lingtopic.
Specificeert het trefwoord nader.
Specificeert het trefwoord nader.
Adpositiegroepen zijn woordgroepen met een prepositie (voorzetsel), postpositie (achterzetsel) of circumpositie (omzetsel):
op de trap (met prepositie/voorzetsel)
de trap op (met postpositie/achterzetsel)
van de trap af (met circumpositie/omzetsel)
Conjunctiegroepen worden ingeleid door een conjunctie (voegwoord). In de voorbeelden met conjunctie als:
werken als een paard
een waarheid als een koe
Adpositiegroepen zijn woordgroepen met een prepositie (voorzetsel), postpositie (achterzetsel) of circumpositie (omzetsel):
op de trap (met prepositie/voorzetsel)
de trap op (met postpositie/achterzetsel)
van de trap af (met circumpositie/omzetsel)
Conjunctiegroepen worden ingeleid door een conjunctie (voegwoord). In de voorbeelden met conjunctie als:
werken als een paard
een waarheid als een koe